📌 مکانیسم ماشه چیست و چرا آمریکا دیگر نمی‌تواند از آن استفاده کند؟ | نگاهی حقوقی از منظر منافع ایران IR

۱️⃣ خروج رسمی از برجام

در مه 2018، دولت ترامپ به‌رغم تصویب قطعنامه 2231، از برجام خارج شد.
بر اساس اصول حقوق بین‌الملل، طرفی که از یک معاهده خارج شده، دیگر مستحق استفاده از مزایا یا سازوکارهای درون آن نیست—از جمله مکانیسم ماشه.
در حقوق معاهدات بین‌المللی، عضویت برابر است با تعهد به حقوق و مزایا.

۲️⃣ مخالفت متحدان اروپایی

سال 2020، آمریکا تلاش کرد مکانیسم ماشه را فعال کند اما با مخالفت آشکار انگلستان، فرانسه و آلمان مواجه شد.
این کشورها به‌صراحت اعلام کردند:

«ایالات متحده از توافق خارج شده و بنابراین حق استفاده از مکانیسم ماشه را ندارد.»

این موضع اتحادیه اروپا، نشان‌دهنده نبود مشروعیت سیاسی و دیپلماتیک آمریکا بود و حتی نزدیک‌ترین متحدان واشنگتن نیز این تلاش را تایید نکردند.

۳️⃣ تأیید سازمان ملل و شورای امنیت

دبیرکل وقت سازمان ملل و رئیس شورای امنیت، درخواست آمریکا را فاقد وجاهت حقوقی دانستند.
مجامع رسمی جهانی این اقدام را نپذیرفتند و تایید کردند که سازوکارهای شورای امنیت تنها باید توسط اعضای فعال توافق مورد استفاده قرار گیرند.